آموزش نحوه لوله کشی هواساز با جزئیات و نقشه

لوله‌ های هواساز وظیفه انتقال سیال (آب سرد یا گرم) بین چیلر، بویلر و دستگاه هواسازصنعتی را بر عهده دارند. لوله‌کشی هواساز باید با دقت بالا و مطابق با استانداردهای مهندسی طراحی و اجرا شود تا فشار و دمای مناسب برای کویل‌های سرمایش و گرمایش هواساز تأمین گردد. انتخاب صحیح قطر لوله، عایق‌کاری مناسب و رعایت شیب‌بندی و مسیرهای دسترسی، نقش مهمی در افزایش راندمان و کاهش افت انرژی در کل سیستم تهویه مطبوع ایفا می‌کند.

در این مقاله قصد داریم نحوه اجرای لوله کشی هواساز را شرح داده و یک نمونه نقشه لوله کشی هواساز را در اختیار شما قرار دهیم.

دیتیل نحوه لوله کشی هواساز

هواساز یا AHU یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم تهویه مطبوع است که برای سرمایش، گرمایش و تصفیه هوا استفاده می‌شود. اجرای صحیح لوله‌کشی این دستگاه، تضمین‌کننده عملکرد بهینه آن است. در این مقاله قدم به قدم با نحوه لوله‌کشی یک هواساز صنعتی آشنا می‌شوید.

اجزای اصلی مورد نیاز برای لوله‌کشی هواساز

قبل از شروع، بهتر است با اجزای کلیدی آشنا شوید:

• کویل سرمایش (Cooling Coil)
• کویل گرمایش (Heating Coil)
• پمپ سیرکولاسیون آب سرد و گرم
• چیلر (برای آب سرد)
• بویلر یا دیگ آب گرم
• شیر سه‌راهه یا دو‌راهه کنترلی
• شیر یک‌طرفه، صافی، شیر فلکه، شیر هواگیری

مراحل گام‌به‌گام لوله‌کشی هواساز

مرحله اول: طراحی مسیر لوله‌کشی

نقشه مسیر لوله‌ها از هواساز تا چیلر و بویلر باید به‌صورت اصولی و با کمترین پیچ و خم طراحی شود. رعایت شیب مناسب برای تخلیه هوا و نصب شیر هواگیری در بالاترین نقاط مسیر ضروری است.

مرحله دوم: اجرای مسیر آب سرد (چیلر)

1. لوله رفت آب سرد از چیلر به کویل سرمایش هواساز وصل می‌شود.
2. بعد از عبور از کویل، لوله برگشت آب سرد دوباره به چیلر متصل می‌شود.
3. پمپ آب سرد باید روی خط برگشت، قبل از ورود به چیلر نصب شود.
4. نصب صافی و شیر فلکه در دو طرف پمپ توصیه می‌شود.

مرحله سوم: اجرای مسیر آب گرم (بویلر)

1. از بویلر، لوله آب گرم رفت به کویل گرمایش هواساز کشیده می‌شود.
2. پس از عبور آب از کویل، لوله برگشت آب گرم به بویلر بازمی‌گردد.
3. در مسیر رفت آب گرم، معمولاً یک شیر سه‌راهه کنترلی نصب می‌شود تا میزان دبی کنترل شود.
4. شیر یک‌طرفه، شیر فلکه و هواگیری نباید فراموش شوند.

نکات اجرایی مهم در لوله‌کشی هواساز

• استفاده از عایق مناسب برای لوله‌ها به‌ویژه لوله‌های آب سرد، الزامی است.
• محل نصب پمپ‌ها باید به گونه‌ای باشد که دسترسی به تعمیرات آسان باشد.
• روی هر مسیر کویل (سرد و گرم) بهتر است شیر قطع و وصل نصب شود تا در صورت نیاز فقط همان بخش از مدار خارج شود.
• جهت فلوی آب باید طبق نقشه و توصیه سازنده رعایت شود.
• استفاده از فیلتر Y (صافی) قبل از کویل‌ها برای جلوگیری از ورود ذرات جامد بسیار مهم است.

تست نهایی سیستم لوله‌کشی هواساز

پس از اتمام لوله‌کشی:

• مدار با آب پر شده و از نبود نشتی اطمینان حاصل می‌شود.
• هواگیری کامل انجام می‌گیرد.
• سیستم راه‌اندازی شده و دمای کویل‌ها بررسی می‌شود.
• شیرهای کنترلی تست می‌شوند تا جریان به‌درستی هدایت شود.

جنس لوله های هواساز از چیست ؟

برای لوله‌کشی هواساز بسته به نوع پروژه، فشار، دما و بودجه، از چند نوع لوله رایج استفاده می‌شود:

۱. لوله فولادی (Steel Pipe)

• مناسب برای پروژه‌های صنعتی، آب گرم، آب سرد یا بخار
• مقاوم، بادوام، قابل جوشکاری و تحمل‌پذیر در برابر فشار و دمای بالا

۲. لوله مسی (Copper Pipe)

• مناسب برای پروژه‌های تجاری یا مسکونی
• ضدزنگ، با انتقال حرارت بالا و نصب آسان اما قیمت بیشتر نسبت به فولاد

۳. لوله پلی‌پروپیلن یا PPR

• گزینه اقتصادی برای آب سرد و گرم در فشار پایین
• سبک و مقاوم به خوردگی اما نامناسب برای بخار یا دمای خیلی بالا

۴. لوله پنج‌لایه (PEX یا PEX-AL-PEX)

• مناسب برای گرمایش از کف یا پروژه‌های کوچک با آب گرم
• انعطاف‌پذیر، سریع در نصب و مقاوم در برابر زنگ‌زدگی

راهنمای انتخاب جنس لوله برای هواساز

• اگر سیستم شما فقط شامل آب سرد و گرم است → لوله فولادی یا PPR (در فشار پایین)
• اگر پروژه مسکونی یا اداری است و فضا برای لوله‌کشی زیاد نیست → لوله مسی
• اگر نیاز به انتقال بخار یا فشار بالا دارید → لوله فولادی یا استیل ضد زنگ
• اگر هزینه و سرعت اجرا مهم است → لوله پنج‌لایه در صورت مجاز بودن طبق نقشه مهندسی

دیاگرام لوله کشی هواساز

اجرای لوله کشی هواساز چقدر زمان میبرد؟

دت زمان اجرای لوله‌کشی هواساز بستگی به چند عامل کلیدی داره، اما به‌طور کلی می‌تونه بین ۲ تا ۵ روز کاری طول بکشه. حالا بریم سراغ جزئیات:

عوامل مؤثر بر زمان اجرای لوله‌کشی هواساز

۱. حجم پروژه و ظرفیت هواساز

برای یک هواساز صنعتی بزرگ، لوله‌کشی ممکنه چند روز زمان ببره. اما برای هواسازهای کوچکتر در پروژه‌های مسکونی یا تجاری، کار سریع‌تر پیش می‌ره.

۲. طول مسیر لوله‌کشی

هرچه فاصله بین هواساز تا چیلر یا بویلر بیشتر باشه، زمان نصب هم بیشتر می‌شه.

۳. نوع لوله مورد استفاده

لوله‌های فولادی نیاز به جوشکاری دارن و زمان‌برتر هستن. اما لوله‌های مسی یا PPR سریع‌تر نصب می‌شن.

۴. شرایط محل نصب

اگه محل نصب در دسترس باشه، کار سریع‌تر انجام می‌شه. اما در فضاهای بسته یا با دسترسی سخت، کار کندتره.

۵. تعداد کویل‌ها (گرمایش و سرمایش)

وجود دو کویل (گرمایی و سرمایی) یعنی دو مدار جدا و زمان بیشتر برای اجرا.

برآورد کلی زمان اجرای لوله‌کشی هواساز

• پروژه کوچک یا متوسط: ۲ تا ۳ روز کاری
• پروژه بزرگ یا صنعتی با مسیر طولانی و اتصالات زیاد: ۴ تا ۵ روز کاری
• پروژه‌های پیچیده یا با چند دستگاه: تا ۷ روز یا بیشتر

چک‌لیست نکات اجرایی در لوله‌کشی هواساز

1. بررسی نوع سیال و شرایط عملکرد سیستم
   پیش از شروع طراحی، مشخصات سیال عبوری (آب، بخار یا مبرد) از نظر دما، فشار و حجم بررسی شود تا ظرفیت لوله‌کشی متناسب با آن تعیین گردد.
2. مطالعه نقشه معماری و موقعیت تجهیزات
   محل نصب هواساز، چیلر، بویلر و سایر تجهیزات مرتبط باید با دقت بررسی شده و مسیر لوله‌کشی با توجه به موانع موجود، ارتفاع، و محدودیت‌های فیزیکی طراحی گردد.
3. تعیین محل عبور لوله‌ها (روکار یا توکار)
   مسیر لوله‌کشی می‌تواند از فضای داخلی یا خارجی، بالای زمین یا زیر سطح عبور کند. محل عبور لوله‌ها باید به نحوی انتخاب شود که دسترسی برای تعمیر و نگهداری آسان باشد.
4. محاسبه دبی جریان و ظرفیت حرارتی
   دبی آب عبوری از کویل‌ها باید متناسب با بار حرارتی سرمایش و گرمایش طراحی شود تا انتقال حرارت بهینه انجام گیرد.
5. بررسی و تعیین فشار کاری سیستم
   فشار کاری باید متناسب با ارتفاع ساختمان و موقعیت افقی-عمودی تجهیزات انتخاب شود. در ساختمان‌های بلند، لازم است فشار استاتیک و تجهیزات کمکی مورد توجه قرار گیرد.
6. طراحی تجهیزات کنترلی و حفاظتی
   استفاده از شیرهای کنترلی، شیر قطع و وصل، صافی، شیر هواگیری و تجهیزات ایمنی در طراحی مدار لوله‌کشی الزامی است.
7. در نظر گرفتن افت فشار و اصطکاک لوله‌ها
   در طراحی مسیر، افت فشار ناشی از طول مسیر، اتصالات، شیرآلات و زانوها محاسبه شده و در انتخاب پمپ مناسب لحاظ شود.
8. استفاده از سیستم‌های تصفیه آب
   جهت جلوگیری از رسوب، خوردگی و کاهش راندمان، استفاده از تجهیزات تصفیه آب و تنظیم pH توصیه می‌گردد.
9. تست نهایی و راه‌اندازی
   پس از اجرای کامل لوله‌کشی، مدار از نظر نشتی، هواگیری، فشار کاری و عملکرد صحیح تجهیزات کنترل و تست گردد.

سخن پایانی

لوله‌کشی هواساز صنعتی اگر به‌درستی و بر اساس اصول مهندسی انجام شود، باعث عملکرد بهتر، کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر دستگاه خواهد شد. اگر این اولین پروژه شماست، نگران نباشید. با رعایت نکات این راهنما می‌توانید با اطمینان دست به کار شوید و از نتیجه کارتان لذت ببرید.

همچنین بخوانید: تنظیمات هواساز برای تابستان و زمستان