هواساز یا air handling unit که به اختصار AHU نامیده می‌شود، یک دستگاه تهویه مطبوع صنعتی است که هوای داخل و هوای تازه بیرون را جمع‌آوری کرده و پس از حذف آلودگی‌ها و تنظیم دما و رطوبت آن، هوای مطبوع را از طریق کانال‌ها به داخل ساختمان‌های صنعتی منتقل می‌کند.
کاربرد هواساز صنعتی در کجاست؟
هواسازصنعتی در فضاهایی که تهویه طبیعی محدود است، میزان آلودگی زیاد است و افراد زیادی در آن حضور دارند بسیار ضروری هستند.
به طور کلی استفاده از هواساز صنعتی در ساختمان‌های تجاری بزرگ، مراکز خرید، بیمارستان‌ها، محیط‌های صنعتی مانند کارخانجات، سوله‌ها و سالن‌های صنعتی معمول است.
همچنین هواسازها در مکان‌هایی که کنترل کیفیت هوا و بهداشت از اهمیت بالایی برخوردار است مانند اتاق‌های تمیز و آزمایشگاه‌ها کاربرد دارند.
اجزای تشکیل‌دهنده هواساز صنعتی
معمولا هواسازصنعتی براساس سفارش مشتری و بسته به اینکه برای چه محیطی ساخته می‌شود می‌تواند اجزای متفاوتی داشته باشد. به طور کلی اجزای تشکیل دهنده هواساز عبارتند از:
۱. دریچه ورود هوا
این بخش مسئول مکش هوای بیرونی، تصفیه آن و توزیع هوای تازه در داخل ساختمان است. برخی از هواسازها علاوه بر هوای تازه محیط بیرونی، می‌توانند هوای داخلی را نیز جذب و مجددا استفاده کنند (هوای برگشتی یا هوای بازیافتی).
۲. فیلتر هوا (Filter)
فیلترهای هواساز وظیفه تصفیه و پاک‌سازی هوا را بر عهده دارند. نوع فیلتر بسته به استانداردهای موردنیاز برای کیفیت هوا متفاوت است و می‌تواند ذرات معلق، ویروس‌ها، باکتری‌ها، بوهای نامطبوع و سایر آلاینده‌های هوا را کاهش دهد. لازم است فیلترها به‌طور منظم تعویض شوند تا عملکرد بهینه دستگاه حفظ شود.
۳. دمنده یا فن (Blower or Fan)
این مکانیزم الکترومکانیکی وظیفه جابه‌جایی و انتقال هوا را بر عهده دارد. فن، هوا را از داخل هواساز خارج کرده و آن را به کانال‌های تهویه هدایت می‌کند تا در سراسر فضا پخش شود.
۴. مبدل حرارتی (Heat Exchanger)
مبدل‌های حرارتی وظیفه انتقال حرارت بین دو سیال (در اینجا هوا و مایع خنک‌کننده) را دارند. این فرآیند از طریق یک مانع جامد انجام می‌شود که مانع از تماس مستقیم دو سیال شده و به تبادل حرارتی کمک می‌کند.
۵. کویل سرمایشی (Cooling Coil)
هوا هنگام عبور از این بخش سرمایشی، توسط کویل خنک‌کننده کاهش دما پیدا می‌کند. در طی این فرآیند، ممکن است قطرات آب تشکیل شوند که توسط سینی تخلیه آب چگالش (Condensate Tray) جمع‌آوری می‌شوند.
۶. صداگیر (Silencer)
صداگیرها، پوشش‌هایی هستند که سطح صدای تولیدشده توسط هواساز را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهند. این اجزا به کاهش آلودگی صوتی دستگاه کمک کرده و باعث عملکرد آرام‌تر سیستم تهویه می‌شوند.
۷. پلنیوم‌ها (Plenums)
پلنوم‌ها در فضاهای خالی سیستم تهویه نصب می‌شوند و وظیفه یکنواخت‌سازی جریان هوا را بر عهده دارند. این بخش باعث می‌شود که هوای ورودی به اتاق‌ها یکنواخت‌تر و به‌طور مؤثرتر توزیع شود.
این اجزا با همکاری یکدیگر، عملکرد بهینه و مؤثر هواساز را تضمین می‌کنند و به تصفیه، تهویه و توزیع مناسب هوای مطبوع در ساختمان کمک می‌کنند.
مزایا و معایب هواساز صنعتی
| مزایا | توضیحات |
|---|---|
| کنترل دما و رطوبت | امکان تنظیم دقیق دما و رطوبت محیط برای ایجاد شرایط مطلوب در فضاهای صنعتی و تجاری |
| تصفیه و بهبود کیفیت هوا | فیلترهای پیشرفته گرد و غبار، آلاینده‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها را حذف کرده و هوای سالم‌تری فراهم می‌کنند. |
| کاهش مصرف انرژی | مدل‌های مدرن دارای سیستم‌های بازیافت حرارت هستند که مصرف انرژی را بهینه می‌کنند. |
| افزایش بهره‌وری کارکنان | تأمین هوای مطبوع و کاهش آلودگی هوا باعث افزایش راندمان و بهره‌وری کارکنان در محیط‌های صنعتی می‌شود. |
| کاهش رشد قارچ و باکتری | کنترل رطوبت مانع از رشد قارچ، کپک و سایر عوامل بیماری‌زا در محیط می‌شود. |
| کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری تجهیزات صنعتی | کاهش میزان گرد و غبار و آلاینده‌های معلق در هوا به افزایش عمر مفید ماشین‌آلات صنعتی کمک می‌کند. |
| قابلیت سفارشی‌سازی | هواسازهای صنعتی می‌توانند متناسب با نیازهای هر ساختمان طراحی و اجرا شوند. |
یکی از محدودیت‌های اصلی هواساز صنعتی این است که آن‌ها برای مکان‌هایی با چندین اتاق جداگانه چندان ایده‌آل نیستند. این دستگاه‌ها بیشتر برای تهویه در فضاهای بزرگ و یکپارچه طراحی شده‌اند، مانند سالن‌های بزرگ، تالارها یا کارخانه‌ها که در آن‌ها هوای مطبوع به‌طور یکنواخت در تمام نقاط پخش می‌شود.
در مکان‌هایی با چندین اتاق کوچکتر، کنترل دقیق‌تر دما و کیفیت هوا در هر اتاق ممکن است با چالش مواجه شود، زیرا هواسازها قابلیت تنظیم هوای محیط بر اساس نیازهای مختلف هر اتاق جداگانه را ندارند.
| معایب هواساز صنعتی | توضیحات |
|---|---|
| هزینه نصب و راه‌اندازی بالا | هزینه اولیه خرید و نصب هواسازهای صنعتی نسبت به سایر سیستم‌های تهویه بیشتر است. |
| نیاز به نگهداری مداوم | فیلترها و قطعات مکانیکی باید به‌طور منظم بررسی و تعویض شوند تا کارایی دستگاه حفظ شود. |
| اشغال فضای زیاد | برخی مدل‌های هواساز به فضای بزرگی برای نصب نیاز دارند که ممکن است در برخی ساختمان‌ها محدودیت ایجاد کند. |
| ایجاد صدای زیاد | عملکرد بعضی از مدل‌های هواساز صنعتی نویز بالایی تولید می‌کند که در محیط‌های خاص می‌تواند آزاردهنده باشد. |
| وابستگی به شرایط محیطی | کارایی هواساز به دما و رطوبت محیط خارجی بستگی دارد و در برخی مناطق نیاز به تجهیزات جانبی بیشتری دارد. |
| مصرف انرژی بالا در مدل‌های قدیمی | مدل‌های قدیمی‌تر یا غیر بهینه ممکن است مصرف برق بالایی داشته باشند که باعث افزایش هزینه‌های عملیاتی می‌شود. |
نحوه تعیین ظرفیت هواساز صنعتی
یکی از ویژگی‌های مهم دستگاه هواساز صنعتی، ظرفیت هوادهی آن است که به آن CFM هواساز گفته می‌شود. CFM مخفف Cubic feet per minute به معنی فوت مکعب بر دقیقه می‌باشد.
به طور مثال اگر هواسازی دارای ظرفیت CFM 20000 باشد، این بدان معناست که دستگاه قادر است در هر دقیقه 20,000 فوت مکعب هوا را جابه‌جا کند.
محاسبه ظرفیت مورد نیاز هواساز برای فضاهای خاص نیاز به توجه به چندین عامل دارد تا اطمینان حاصل شود که هواساز انتخابی قادر به تأمین نیازهای تهویه و تصفیه هوای آن فضا خواهد بود.
نحوه محاسبه ظرفیت هواساز در ادامه توضیح داده شده است:
اندازه‌گیری فضا
ابتدا باید حجم فضایی که هواساز باید آن را تحت پوشش قرار دهد، اندازه‌گیری شود. این شامل طول، عرض و ارتفاع فضا است تا حجم کلی به دست آید. حجم فضا به فوت مکعب (Cubic Feet) محاسبه می‌شود.
تعیین تعداد تعویض هوا در ساعت
تعیین تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت (Air Changes Per Hour – ACH) برای فضا مهم است. این مقدار بستگی به کاربری فضا دارد. به طور مثال، برای اتاق‌های جراحی ممکن است نیاز به ۱۵ تا ۲۵ بار تعویض هوا در ساعت باشد.
محاسبه ظرفیت هوادهی
ظرفیت هوادهی یا CFM با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:
CFM=حجم فضا (فوت مکعب)× تعداد تعویض هوا در ساعت÷60
البته هنگام محاسبه ظرفیت، باید عوامل دیگری مانند تعداد افراد حاضر در فضا، میزان تجهیزات الکترونیکی و وجود منابع آلودگی خاص در نظر گرفته شود. این عوامل ممکن است نیاز به افزایش ظرفیت هوادهی داشته باشند.
جمع بندی
هواسازهای صنعتی ابزارهای کلیدی در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی هستند که برای تهویه، تصفیه و تنظیم دما و رطوبت در ساختمان‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها عمدتاً در مکان‌هایی با نیاز به کنترل دقیق محیطی مانند بیمارستان‌ها و کارخانجات به کار می‌روند. انتخاب ظرفیت مناسب برای هواساز بر اساس حجم فضا و نیازهای محیطی حائز اهمیت است.
با وجود مزایای فراوان مانند افزایش کیفیت هوای داخلی و کاهش آلاینده‌ها، هواسازها معایبی نیز دارند که شامل هزینه‌های بالای نصب و نیاز به نگهداری مداوم می‌شوند. با این حال، با پیشرفت‌های تکنولوژی و امکان سفارشی‌سازی، هواسازها به انتخابی اثربخش برای مدیریت هوای ساختمان‌ها تبدیل شده‌اند. انتخاب درست هواساز می‌تواند به بهبود شرایط محیطی و رفاه ساکنان آن محیط کمک کند.
سوالات متداول
واحد هواساز (AHU) چیست؟
هواساز صنعتی سیستمی است که در محیط‌های صنعتی هوا را تصفیه کرده و پس از تنظیم دما و رطوبت آن را به داخل محیط میفرستد.
نگهداری هواساز صنعتی چگونه است؟
معمولا هر 3 تا 6 ماه یکبار نیاز به بررسی دارند. تعمیر و نگهداری منظم عملکرد کارآمد را تضمین می کند، کیفیت هوا را بهبود می بخشد و طول عمر دستگاه را افزایش می دهد.
مشکلات رایج هواساز صنعتی چیست؟
مشکلات رایج AHU ها شامل گرفتگی فیلترها، کویل های کثیف، فن معیوب و وجود نشتی در کانال هواساز است که همگی می توانند منجر به کاهش عملکرد و افزایش مصرف انرژی شوند.
چگونه می توانم بهره وری انرژی AHU خود را بهبود بخشم؟
برای بهبود بهره وری انرژی، فیلترها را به طور مرتب تمیز یا تعویض کنید، از تمیز بودن کویل ها اطمینان حاصل کنید و کانال ها را برای جلوگیری از نشتی آب بندی کنید.
چگونه هواساز صنعتی مناسبی برای ساختمان خود انتخاب کنیم؟
عواملی مانند اندازه ساختمان، بهره وری انرژی، الزامات کنترل آب و هوا و نیازهای تعمیر و نگهداری را در نظر بگیرید.
طول عمر هواساز صنعتی چقدر است؟
با تعمیر و نگهداری منظم، بسته به نوع استفاده، مراقبت و نوع AHU انتخاب شده، AHU می تواند بین 10 تا 20 سال دوام بیاورد. سرویس دهی منظم می تواند طول عمر را افزایش دهد.
دیدگاهتان را بنویسید